Bijna 2 miljoen Amerikanen van 40 en ouder worden getroffen door leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD), wat een belangrijke oorzaak is van verlies van gezichtsvermogen bij oudere volwassenen, volgens schattingen van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Deze oogafwijking is waarschijnlijker na 60-jarige leeftijd, maar kan zich op oudere leeftijd voordoen.
Ook wel macula-degeneratie genoemd, AMD veroorzaakt schade aan de macula, het deel van het oog dat nodig is voor een scherp centraal zicht, wat betekent dat je objecten kunt bekijken die recht vooruit staan. Er is een centrale visie nodig om objecten helder te kunnen zien en om dergelijke algemene activiteiten uit te voeren zoals autorijden, lezen, schrijven, koken, een telefoon kiezen en gezichten herkennen.
Maculaire degeneratie is achteruitgang in het centrale gebied van het netvlies, de macula, zei Dr. Mark Fromer, een oogarts en retinaspecialist in het Lenox Hill Hospital in New York City.
De macula bevindt zich in het midden van het netvlies, de binnenste achterste laag van de oogbol die licht en beelden omzet in elektrische signalen die naar de hersenen worden gestuurd. AMD kan in één of beide ogen voorkomen en heeft meestal geen invloed op perifeer (zij) zicht.
De oogafwijking komt vaker voor bij mensen naarmate ze ouder worden. AMD ontwikkelt zich meestal geleidelijk en is niet pijnlijk, dus vroege symptomen kunnen worden verward met normale leeftijdgerelateerde visusveranderingen. Bij andere mensen verloopt de ziekte sneller en kan dit leiden tot verlies van het gezichtsvermogen in één of beide ogen.
"Als een patiënt een vervorming in één oog waarneemt, moet hij of zij meteen een oogarts zien", vertelde Fromer aan WordsSideKick.com. Visuele vervormingen kunnen de hieronder beschreven symptomen omvatten.
Volgens de Mayo Clinic omvatten de symptomen van AMD:
De exacte oorzaken van AMD zijn niet bekend, maar het risico op maculaire degeneratie kan met de leeftijd toenemen. Genetica, bepaalde fysieke condities en leefstijlgewoonten kunnen ook een rol spelen. Volgens het National Eye Institute (NEI) omvatten deze risicofactoren:
Er zijn twee soorten AMD: nat en droog.
Droge AMD (ook wel geografische atrofie genoemd) is de meest voorkomende vorm van maculaire degeneratie die ongeveer 80 procent van de mensen met AMD treft. Het heeft in het algemeen invloed op beide ogen en de symptomen traag vorderen. Droge AMD treedt op wanneer lichtgevoelige cellen in de macula geleidelijk verslechteren. Gele afzettingen van eiwitten, drusen genaamd, vormen zich achter het netvlies. Drusen kan de macula van zijn gebruikelijke locatie in het oog losmaken. De grootte en het aantal drusen geven vaak aan hoe ernstig droog AMD is geworden. De meeste mensen ontwikkelen zeer kleine drusen naarmate ze ouder worden, maar wanneer drusen groot of groot zijn, is droge AMD meestal geavanceerder, volgens de NEI. Veranderingen in het pigment van het netvlies kunnen ook een teken van de ziekte zijn.
Natte AMD (ook wel neovasculaire AMD genoemd) is de minder gebruikelijke vorm, die in slechts ongeveer 10 tot 15 procent van alle gevallen voorkomt, maar het is ernstiger dan droge AMD en kan snel verlies van het gezichtsvermogen veroorzaken, aldus de NEI. Het ontwikkelt zich wanneer abnormale bloedvaten onder het netvlies groeien en bloed of andere vloeistoffen lekken, waardoor littekens en schade aan de macula ontstaan.
AMD heeft drie stadia, gedeeltelijk gedefinieerd door de grootte en het aantal drusen onder het netvlies. Mensen in AMD in een vroeg stadium hebben middelgrote drusen en meestal geen verlies van gezichtsvermogen. Mensen met intermediaire AMD hebben grote drusen, pigmentveranderingen in het netvlies of beide en de meeste getroffenen ervaren geen verlies van gezichtsvermogen. Mensen met late AMD hebben drusen en verlies van gezichtsvermogen en kunnen droge of natte AMD ontwikkelen, volgens de NEI.
AMD kan worden vermoed bij 60-plussers die recente veranderingen ervaren in het centrum van hun gezichtsveld.
Verschillende oogtests kunnen helpen bij het bevestigen van de diagnose, waaronder:
Visuele scherpte test: Een ooggrafiek wordt gebruikt om te meten hoe goed iemand op verschillende afstanden kan zien.
Verwijderd oogonderzoek: De pupillen zijn verwijd met oogdruppels zodat de oogzenuw en het netvlies, gelegen in de achterkant van het oog, kunnen worden onderzocht op tekenen van AMD, volgens de Mayo Clinic. Een speciale vergrotende lens wordt gebruikt voor het uitvoeren van dit oogonderzoek, waarbij een oogarts op zoek is naar vocht of bloed of een gevlekt uiterlijk. Dit duidt op de aanwezigheid van drusen onder het netvlies.
Amsler-raster: Mensen worden gevraagd om naar dit raster te kijken, dat lijkt op een dambord met een zwarte stip in het midden. Dit raster kan testen op gebreken in iemands centrale zicht. Als rechte lijnen in het raster golvend lijken of sommige lijnen lijken te ontbreken, is AMD waarschijnlijker.
angiogram: Tijdens deze test kan een speciale camera foto's maken van de retina nadat een gekleurde kleurstof in een ader in de arm is geïnjecteerd. Deze kleurstof reist vervolgens naar de bloedvaten in het oog en markeert deze.AMD kan aanwezig zijn als de afbeeldingen lekkende bloedvaten of retinale veranderingen laten zien.
Tomografie: Deze pijnloze beeldvormingstest maakt gebruik van lichtbundels om te bepalen of dunner worden van het netvlies, verdikking of zwelling geassocieerd met AMD aanwezig is, volgens de Mayo Clinic.
Er is momenteel geen behandeling voor de droge vorm van AMD, maar sommige mensen die veel drusen gebruiken, kunnen baat hebben bij het nemen van bepaalde voedingssupplementen. Het nemen van een dagelijks hooggedoseerde combinatie van antioxidante vitamines en mineralen kan de progressie van droge AMD van de tussenliggende fase naar de gevorderde fase met maar liefst 25 procent vertragen, volgens een grote studie uitgevoerd door de NEI. De formulering omvat:
Natte AMD heeft drie hoofdbehandelingen, die niet allemaal geschikt zijn voor elke persoon. Ze bevatten:
Verschillende levensstijlveranderingen kunnen AMD-patiënten helpen beter om te gaan met resulterend oogverlies, volgens de Mayo Clinic. Deze omvatten het gebruik van vergrootglazen en brillen; aanpassen van de lettergrootte en het helderheidsniveau van de computer; gebruik van adaptieve apparaten zoals klokken en telefoons met extra grote nummers; grote boeken, tabletcomputers en audioboeken proberen; en verhelderende kamerlichtniveaus om lezen en andere activiteiten eenvoudiger te maken.
Aanvullende rapportage door personeelsschrijver Tanya Lewis en medewerker Maureen Salamon
Extra middelen
👉 Symptomen natte maculadegeneratieRechte lijnen lijken krom of golvend. De regels van een tekst lijken bijvoorbeeld krom te lopen. Of een raamkozijn lijkt geknikt te zijn. Ook kan een vlak oppervlak een beetje op lijken te bollen.Сохраненная копия
👉 Hoe wordt de diagnose gesteld? Vaak kan de oogarts tijdens het onderzoek onderscheiden of het de droge of de natte vorm van maculadegeneratie betreft, maar bijna altijd is er aanvullend onderzoek nodig, door middel van een OCT-scan en/of door fluorescentie-angiografie.
👉 Bij natte maculadegeneratie kan de oogarts een medicijn in uw oog injecteren, zoals bevacizumab, ranibizumab en aflibercept. Deze medicijnen remmen de groei van de bloedvaatjes. De middelen werken het beste in een vroeg stadium van de natte maculadegeneratie.
👉 Achterin het oog, in het midden van het netvlies, ligt de macula (of gele vlek). In de macula liggen de licht- en kleurgevoelige kegeltjes heel dicht tegen elkaar. De kegeltjes zorgen voor het scherp zien van details. Ook is een gezonde macula belangrijk bij het lezen of bij het scherp zien van gezichten.
👉 een doffe of donkere vlek zien; minder details zien; matte kleuren zien; beeldvervorming.
👉 De zenuwen van de macula of gele vlek herstellen zich langzaam in de loop van enkele maanden. De functie van de gele vlek kan tot één jaar na de operatie nog verbeteren.
Symptomen, oorzaken en behandelingen voor maculaire degeneratie.